Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνά εμφανιζόμενος καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως με συχνότητα εμφάνισης 12%, δηλαδή 1 στις 8 γυναίκες. Αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο, μετά από αυτόν του πνεύμονα.
Η θνητότητα της νόσου έχει ελαττωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, παρά το αυξανόμενο ποσοστό των νέων κρουσμάτων. Το γεγονός αυτό αποδίδεται κυρίως στη διάγνωση της νόσου σε πρωιμότερο στάδιο με την ευρεία εφαρμογή του προσυμπτωματικού ελέγχου (screening), καθώς και στην πρόοδο στη θεραπευτική αντιμετώπιση.
Η πιθανότητα προσβολής από καρκίνο του μαστού αυξάνεται όσο μεγαλώνει μια γυναίκα μέχρι την ηλικία των 75 ετών και μετά αρχίζει να μειώνεται. Παρ` ότι όμως είναι πιο σπάνιος στις νέες γυναίκες, είναι πιο επιθετικός από ότι στις ηλικιωμένες, αποτελώντας τη συχνότερη αιτία θανάτου στις ηλικίες 35-45 ετών. Μπορεί να εμφανισθεί και σε άνδρες, αλλά είναι πολύ σπάνιος (1% σε σχέση με τη συχνότητά του στις γυναίκες).
Συνήθως πρόκειται για ένα μονήρη, κακοήθη όγκο ή ογκίδιο. Στο 10-15% των περιπτώσεων μπορεί να βρεθούν και άλλες εστίες καρκίνου κοντά στον πρώτο όγκο και στο 2-4% και άλλες εστίες πιο μακριά, στον ίδιο μαστό. Στο 2% των γυναικών με καρκίνο μαστού μπορεί να βρεθεί ταυτόχρονα καρκίνος και στον άλλο μαστό.
Στις μισές γυναίκες με πολυεστιακή ανάπτυξη καρκίνου, θα υπάρχει και διήθηση των μασχαλιαίων λεμφαδένων.
Ο καρκίνος του μαστού δεν είναι μεταδοτικός
Τα ακριβή αίτια δεν είναι σαφή. Ο καρκίνος στο στήθος ξεκινά στα κύτταρα που είναι τα βασικά δομικά στοιχεία που συνθέτουν τους ιστούς. Μερικές φορές η διαδικασία της ανάπτυξης των κυττάρων δεν επιτελείται φυσιολογικά και νέα κύτταρα σχηματίζονται όταν το σώμα δεν τα χρειάζεται, ενώ παλιά ή κατεστραμμένα κύτταρα δεν πεθαίνουν όπως θα έπρεπε. Όταν συμβαίνει αυτό, η συσσώρευση των κυττάρων συχνά σχηματίζει μια μάζα ιστού που ονομάζεται όγκος.
Ο καρκίνος του στήθους συμβαίνει όταν κακοήθεις όγκοι αναπτύσσονται στο στήθος. Αυτά τα κύτταρα μπορούν να εξαπλωθούν από τον αρχικό όγκο και να εισέλθουν στα αιμοφόρα αγγεία ή στα λεμφικά, που ενώνονται με τους ιστούς όλου του σώματος. Όταν ο καρκίνος πηγαίνει και σε άλλα σημεία του σώματος και αρχίζει να καταστρέφει ιστούς και όργανα, η διαδικασία ονομάζεται μετάσταση.
Οι επιστήμονες έχουν αναγνωρίσει ορμονικούς, περιβαλλοντικούς και lifestyle παράγοντες που μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Αλλά δεν είναι σαφές γιατί κάποιοι άνθρωποι που δεν έχουν παράγοντες κινδύνου εμφανίζουν τελικά καρκίνο, ενώ άλλοι που έχουν δεν εμφανίζουν ποτέ. Φαίνεται ότι είναι απόρροια συνδυασμού γενετικής προδιάθεσης και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Οι γιατροί υπολογίζουν ότι γύρω στο 5-10% των καρκίνων του μαστού συνδέονται με γονιδιακές μεταλλάξεις που περνούν από γενιά σε γενιά. Έχουν αναγνωριστεί κάποια γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο όπως το BRCA1 και το BRCA2. Αν έχεις οικογενειακό ιστορικό με καρκίνο του στήθους ο γιατρός μπορεί να σου συστήσει να κάνεις αιματολογικές εξετάσεις για να ανιχνεύσει αν υπάρχει αυτό το γονίδιο.
Γυναίκες που έχουν συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου παρουσιάζουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού. Κάποιοι παράγοντες κινδύνου μπορούν να αποφευχθούν, όπως για παράδειγμα η κατανάλωση αλκοόλ. Κάποιοι άλλοι όμως είναι αδύνατο να προληφθούν όπως το οικογενειακό ιστορικό με καρκίνο του στήθους.
Το ότι υπάρχουν ή συνυπάρχουν κάποιοι παράγοντες δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι η γυναίκα θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού. Άλλωστε είναι πολλές οι γυναίκες που ενώ έχουν παράγοντες κινδύνου δεν αναπτύσσουν ποτέ τη νόσο, ενώ άλλες που έχουν ως μοναδικό παράγοντα κινδύνου το φύλο τους τελικά αναπτύσσουν.